1
کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی
2
دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی نظری فرهنگی دانشگاه تهران
چکیده
هدف این مقاله بررسی تأثیر نوع نظام‌های آموزشی (متمرکز، نیمه‌متمرکز و غیرمتمرکز) بر بازدهی آموزشی است. این تأثیر از دو جهت قابل‌تأمل است؛ نوع نظام آموزشی در هر کشور از یک سو از طریق سطوح سه‌گانه توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و از سوی دیگر به‌طور مستقیم بر بازدهی آموزشی تأثیرگذار است. این پژوهش بر اساس روش تطبیقی کمی یا تحلیل بین‌کشوری انجام گرفته؛ که در آن از داده‌های ثانویه 70 کشور جهان، در بین سال‌های 1999-2004، استفاده شده است. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می‌دهند که توسعه اقتصادی با 0/27، توسعه سیاسی با 0/14 و توسعه اجتماعی با 0/29 به‌طور مستقل متغیر وابسته (بازدهی آموزشی) را تبیین می‌کنند. همچنین نوع نظام آموزشی با 0/38 از طریق سطوح سه‌گانه توسعه بر بازدهی آموزشی تأثیر معناداری دارد. نتایج حاصله از مدل‌سازی معادله ساختاری نیز بیانگر تأثیر نوع نظام آموزشی و سطوح سه‌گانه توسعه بر بازدهی آموزشی است. از بررسی مقایسه‌ای نظام‌های آموزشی هم این نتیجه به دست آمد که نظام‌های آموزشی غیرمتمرکز، نسبت به نظام‌های آموزشی متمرکز و نیمه‌متمرکز از بازدهی آموزشی بالاتری برخوردارند.
)