مبانی و اصول اخلاقی ارتباط استاد با دانشجو بر بنیاد تحلیل تطبیقی و نقد آرای فیلسوفان هستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تربیت معلم تهران

2 کارشناسی‌ارشد فلسفه تعلیم و تربیت

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل تطبیقی اندیشه‌های فیلسوفان هستی درباره ماهیت اخلاق و زندگانی اخلاقی آدمی و استنتاج مبانی اخلاقی ارتباط استاد با دانشجو و نیز اصل‌های اخلاقی متناظر با هر مبنا است. روش پژوهش نیز تحلیل تطبیقی (از رویکردهای پژوهش کیفی) و نیز قیاس عملی(از روش‌های پژوهش فلسفی) بوده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، اندیشمندان هستی در تبیین هستی آدمی و زندگانی اخلاقی او بر نکته‌های مشترکی تأکید می‌کنند. بر چنین زمینه‌ای سه مبنا و شش اصل برای زندگانی اخلاقی استاد با دانشجویانش پیشنهاد می‌شود: مبنای ارزشمندی فردیت و ویژگی‌های یگانه آدمی و اصل‌های احترام به فردیت و تفاوت و برگزیدن رابطه «دانشجوـ استاد» به جای رابطه «استاد ـ دانشجویان»؛ مبنای ارزشمندی اصالت و اصل‌های برگزیدن رابطه «من ـ تو» به جای رابطه «من ـ آن» در ارتباط با دانشجو از سوی استاد، برقراری «ارتباط اگزیستانسی» با دانشجو از سوی استاد و فراهم کردن زمینه تجربه «موقعیت‌های مرزی» برای دانشجویان از سوی استاد؛ و سرانجام مبنای ارزشمندیِ جنبه پرشور و عاطفی زندگانی در کنار جنبه خردمندانه و اصل آگاهی‌بخشی درباره بودن انسانی و زمینه‌سازی برای مشارکت همه‌جانبه دانشجو در زندگانی واقعی. سرانجام پس از اشاره به کاستی‌های اندیشه این فیلسوفان، این نتیجه به دست می‌آید که در کنار برگرفتن مبانی و اصول اخلاقی در ارتباط میان استاد با دانشجو در نظام آموزش عالی کشورمان باید به این کاستی‌ها نیز توجه کرد.

کلیدواژه‌ها