مسئله ارجاع به معاصران در اخلاق پژوهش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

ارجاع ندادن برخی از پژوهشگران به آثار معاصران خویش، از آسیب‌های جدی در عرصه پژوهش به شمار می‌رود. این کسان به دلایلی از نام بردن نوشته‌های محققان هم‌روزگار خود می‌پرهیزند. عمده دلایل عدم ارجاع به معاصران عبارت‌اند از: 1. بی‌خبری، 2. بی‌اعتمادی، 3. رقابت، 4. نفرت، 5. ملاحظات دوستانه، و 6. خودبزرگ‌بینی. این کار با هر انگیزه‌ای که صورت بگیرد، افزون بر آنکه از نظر اخلاقی خطا است، در درازمدت به فقر علمی می‌انجامد و موجب داوری منفی دیگران می‌شود و پیامدهایی دارد که به سود هیچ کس، حتی کسانی که دست به این کار زده‌اند، نیست. برخی از پیامدهای چنین رفتاری عبارت‌اند از: 1. آغاز از صفر، 2. کلی‌گویی، 3. عدم ارجاع متقابل، 4. فقر عمومی در زمینه منابع، 5. داوری منفی جوامع علمی دیگر، و 6. بدنام شدن کسانی که این شیوه را دنبال می‌کنند. به همین سبب لازم است که محققان در عرصه پژوهش، ملاحظات شخصی خود را کنار گذاشته، به معاصرانی که آثاری جدی تولید کرده‌اند، ارجاع دهند. این کار چه با معیارهای منفعت‌طلبانه بررسی شود و چه با معیارهای اخلاقی، به سود محققان و جامعه علمی است.

کلیدواژه‌ها