2
دانشجوی دکتری مدیریت استراتژیک دانشگاه عالی دفاع ملی
چکیده
تمدن اسلامی با تشکیل حکومت نبوی فرآیند شکل‌گیری و توسعه خویش را آغاز کرد. اما آنچه که موجب شد طی بیش از ده قرن به یکی از مهم‌ترین تمدن‌های تاریخ بشری مبدل شود، چند ویژگی بنیادی بود که دو مورد اصلی و محوری آن در این مقاله مورد توجه بوده‌اند: ترکیبی یا تلفیقی بودن و وحدت فرهنگی تمدن اسلامی در تمام دوره‌ها. این دو ویژگی ضامن توسعه و پویایی و تداوم خلاقه تمدن اسلامی بوده‌است که تا دوره مدرن نیز وجود داشته و با ورود مدرنیته متوقف شده‌است. ترکیبی بودن سبب می‌شد که تمدن اسلامی ذیل جهان‌بینی توحیدی، سنت‌های پیشااسلامی سرزمین‌های فتح‌شده را در خود ادغام کند و وحدت فرهنگی نیز سبب می‌شد چرخه دائمی از روابط درون تمدنی که منجر به نقل و انتقالات فرهنگ و هنر و علوم می‌شده، شکل بگیرد. در این مقاله این دو خصیصه با تأکید بر دو عرصه هنر اسلامی و علوم اسلامی مورد بحث قرار گرفته‌اند.
)