استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا همدان
چکیده
فرهنگ یادگیری مفهوم تازهای است که در دهههای اخیر وارد ادبیات آموزشی شده است. با توجه به این مفهوم کلیه عناصر برنامه درسی، رفتارهای آموزشی معلم و یادگیرنده که در یک محیط یادگیری با یکدیگر تعامل پیدا میکنند، از بستر فرهنگی آن محیط تأثیر میپذیرند. با توسعه فاوا و ظهور جوامع اطلاعاتی مهارتهایی مانند یادگیری مستقل و مادامالعمر، یادگیری خودانگیخته، خودرهیاب و کسب مهارتهای حل مسئله، برنامهریزی و تصمیمگیری در موقعیتهای پیچیده اولویت بیشتری یافته و از اهداف مهم آموزش و پرورش در سطوح مختلف تلقی میشوند. از طرفی فرهنگ یادگیری در ایران از حیث انفعال یادگیرنده، ضعف تعامل بین یادگیرندگان، معلممحوری، عدم خودانگیختگی یادگیرندگان و پذیرش بدون تحلیل و نقد اطلاعات با اهداف آموزش و پرورشِ جامعه اطلاعاتی مغایرت دارد. بر این اساس هدف اصلی مقاله حاضر ارائه برنامه عملیاتی برای اصلاح تدریجی فرهنگ یادگیری بهسمت مؤلفههای موردنظر جامعه اطلاعاتی توسط معلم از طریق محیط یادگیری مجازی است. این مقاله در چهار بخش تنظیم شده تا به سؤال اصلی طرح شده پاسخ دهد. در بخش اول فرهنگ یادگیری و در بخش دوم ویژگیهای محیط یادگیری مجازی مورد بحث قرار میگیرد. در بخش سوم اصلاح تدریجی فرهنگ یادگیری از طریق محیط مجازی مطرح میشود و در بخش چهارم با توجه به بخشهای قبلی، گامهای عملیاتی اصلاح تدریجی فرهنگ یادگیری توسط معلم در محیط یادگیری مجازی مورد بحث قرار میگیرد.