منطق مفهوم‌سازی در علوم اجتماعی یکی از مناقشات معرفت‌شناسی و روش‌شناسی را تشکیل می‌دهد. یکی از اصلی‌ترین نزاع‌‌ها حول نسبت دانش و ارزش است که آیا ضروری و ممکن است که دانشمند اجتماعی در ساخت و پرداخت مفاهیم از ورود ارزش‌های فرهنگی اجتناب کند یا اینکه ارزش‌‌ها از عناصر مقوم و منطقی مفهوم‌سازی محسوب می‌شوند؟ در این صورت، مفهوم‌سازی آغشته به ارزش‌های محقق چگونه مخلّ عینیت نیست؟ در پاسخ به این پرسش، رهیافت اثباتی و طبیعت‌گرایانه دورکیم معتقد است که مفاهیم علوم اجتماعی غیرارزش‌بار و دخالت ارزش‌های محقق در مفهوم‌سازی مخلِّ عینیت است. پژوهش حاضر بر اساس رهیافت پسااثباتی وبر که بر معرفت‌شناسی ایده‌آلیسم کانت، نئوکانتی‌‌ها و منظرگرایی نیچه استوار است، استدلال می‌کند که مفاهیم علوم اجتماعی ارزش‌بارند؛ اما ارزش‌باری مفاهیم اجتماعی نه‌تنها مانع عینیت نیست که شرط سوبژکتیو عینیت است. نگارنده بر اساس تفکیک وبری ربط ارزشی از حکم ارزشی، نشان می‌دهد که دخالت ارزش‌های محقق اجتماعی در مفهوم‌سازیِ تیپ آرمانی در چه سطحی جایز است و در چه سطحی ناجایز و مخل بی‌طرفی در علم و تحصیل عینیت است.
)