تحلیل تجربه‌‌های معلمان از دوشغله بودن؛ مطالعه کیفی دلایل و پیامدها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان

2 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان

چکیده

 دوشغله بودن معلمان پدیده‌‌ شایعی است که به‌‌عنوان چالشی برای نظام آموزش و پرورش تلقی می‌‌شود. اینکه معلمان دوشغله بودن را چگونه درک و تفسیر می‌‌کنند و چه شرایطی را در این نوع کنش خود دخیل می‌‌دانند جای تامل است. این پژوهش با هدف بررسی معانی ذهنی دوشغله بودن در میان معلمان سنندجی صورت گرفته است. مشارکت‏کنندگان این پژوهش را 25 نفر از معلمان دوشغله تشکیل می‏دهند. محققان از رویکرد کیفی، نظریه‌‌ مبنایی و تکنیک جمع‏آوری اطلاعات از طریق مصاحبه‌‌ نیمه ساخت‌‌یافته بهره جسته‏اند. تحلیل داده‏ها و مدل پارادایمی ساخته‏شده حاکی است نیازهای برآورد نشده، فضای اجتماعی مخاطره‌‌آمیز/فرصت‌‌آفرین و تناقض‌‌ پایگاهی به‌‌منزله شرایط علّی، مقایسه درون/برون سازمانی و محدودیت‌‌های سازمانی به‌‌منزله بستر و زمینه و اصالت‌‌زدایی از جایگاه معلمی به‌‌منزله شرایط مداخله‌‌گر در دوشغله بودن تاثیر‏گذارند. مشارکت‏کنندگان با قرارگرفتن در شرایط یادشده راهبردهای متناسب‌‌سازی نقش‌‌ها، ثبات علاقه و حساسیت در گزینش شغل دوم را اتخاذ می‏کنند. در بُعد پیامدی، شغل دوم پیامدهای وسیع و بعضاً متناقضی در پی داشته است که در ذیل مقوله هسته دو وجهی توانمندساز فشارآفرین متمرکزند.

کلیدواژه‌ها