1
دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه فردوسی مشهد
2
دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه فردوسی مشهد
3
استاد فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تهران
4
دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی
چکیده
استنباط اصول و روش‌های تعامل با دیگری براساس مبانی انسان‌شناختی مکتب اسلام، هدف اصلی مقاله حاضر است و برای نیل به این هدف، روش استنتاج منطقی مورد استفاده قرار گرفته است. درباره موضوع تعامل با دیگری، تاکنون رویکردهای مختلفی از قبیل رویکرد جامعه مدنی، دیگرگرایی لویناس و عدم‌خشونت معنوی به‌منصه ظهور رسیده‌اند. در مقابل این رویکردها، رویکرد دیگرگرایی اعتدالی براساس آموزه‌های اسلام قابل طرح است. سؤال این است که آیا با نظر به رویکرد دیگرگرایی اعتدالی و مبانی انسان‌شناختی مکتب اسلام می‌توان اصول و روش‌های متفاوتی را برای چگونگی ارتباط با سایرین استنباط نمود؟ به‌منظور پاسخ به این سؤال، ابتدا مبانی انسان‌شناختی اسلام براساس قرآن کریم و تفسیر المیزان مورد بررسی قرار گرفته‌اند و سپس براساس آن، اصول و روش‌هایی برای چگونگی تعامل مناسب با دیگری ارائه شده است. برخی از مبانی انسان‌شناختی مکتب اسلام عبارت‌اند از کرامت رحمانیه، حب ذات متعالی و عقلانیت. همچنین برخی از اصول و روش‌های تعامل با دیگری عبارت‌اند از تکریم انسان، گفتگو، نوع‌دوستی، بخشایش درحین قدرت، داشتن سعه‌صدر برای گفتگو، داشتن رقت قلب و دوری از خشونت.
)