موانع و چالش‌های فرهنگ نقد در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی؛ واکاوی تجارب زیسته دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه کاشان

چکیده

رویکرد حاکم بر این پژوهش، کیفی است و با مشارکت 28 نفر از دانشجویان سال آخر (نیمسال هفتم و هشتم) رشته‌های علوم انسانی که از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده بودند، انجام گرفته است. شواهد و اطلاعات مورد نظر با استفاده از مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختار یافته جمع‌آوری و از طریق روش هفت مرحله‌ای کلایزی مورد تجزیه و تحلیل و تفسیر قرار گرفتند. یافته‌های حاصل از بررسی تجارب و ادراکات دانشجویان در مورد فرهنگ نقد نشان داد که مجموعاً این حوزه فرهنگی مهم در دانشگاه‌ها با دو نوع مانع اصلی یعنی چالش‌های فرادانشگاهی و موانع درون‌دانشگاهی مواجه است. چالش‌های فرادانشگاهی، تأثیر واقعیات و شرایط کلان اجتماعی و فرهنگی جامعه بر فرهنگ نقد در دانشگاه و ادراک آن توسط دانشجویان را مورد توجه قرار می‌دهند و موانع درون‌دانشگاهی، شامل عوامل آموزشی و متغیر‌های مرتبط با محیط داخلی دانشگاه‌ها در این زمینه است. تلاش منسجم و برنامه‌ریزی‌شده جهت مقابله با موانع یادشده می‌تواند بستر‌های لازم برای نقش آفرینی دانشگاه‌ها در حوزه‌های مختلف به‌ویژه عرصه فرهنگی، فکری و اجتماعی را فراهم کند.

کلیدواژه‌ها