از موضوع، تا مسئله علم؛ در تفسیرموضوعی شهید صدر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضور هیئت علمی گروه فلسفه علوم انسانی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 دکتری فلسفه تفسیر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

شهید صدر را می‌توان یکی از نخستین نظریه‌پردازان «چیستی نظریه قرانی» دانست که از طریق تفسیر موضوعی فرایندی روشمند برای این هدف (یعنی نظریه‌پردازی) ارائه داد. شناسایی موضوع از چنان اهمیتی برخوردار است که نادیده انگاشتن آن به‌منزله محو هویت تفسیر موضوعی و کنار گذاردن هدف آن، یعنی اکتشاف نظریه قرآنی است. این نوشتار ضمن بررسی فرایند تفسیر موضوعی در دیدگاه شهید صدر، به‌صورت خاص بر چگونگی شکل‌گیری موضوع در این نوع از تفسیر تمرکز می‌کند. سپس با تبیین نحوه شکل‌گیری «مسئله» در علوم اجتماعی نشان می‌دهد که «موضوع» در تفسیر موضوعیِ‌ شهید صدر با «مسئله علم» قرابت دارد. در فرجام، نکته‌ای برجسته می‌شود که نشان می‌دهد شکل پیشرفته‌تری از آنچه امروزه بدان مسئله علم می‌گویند، در تقریر هویت موضوع، توسط شهید صدر مطرح شده است، که افراد انگشت‌شماری در طول تاریخ علم به این نکته توجه داشته‌اند و آن عبور از تبیین«قانون‌های علم» به تبیین«رفتارهای جزئی» است. این مطالعه، با روش تحلیلی ـ مقایسه‌ای در پی رسیدن به عناصر و فرایندهای اصلی کشف «موضوع» و «مسئله» در دو رویکرد تفسیر موضوعی و تولید علم و از طریق مقایسه میان عناصر مشترک آن دو در این زمینه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

From the subject up to the problem of science, in Shahid Sadr thematic interpretation

نویسندگان [English]

  • hadi mousavi 1
  • alireza mohammadifard 2
1 Faculty Member of Hawzeh & University Institute
2 researcher and phd student of Hawzeh & University Institute
چکیده [English]

شهیدصدر را می‌توان یکی از نخستین نظریهپردازان "چیستی نظریه قرانی" دانست که از طریق تفسیر موضوعی(= توحیدی) فرایندی روشمند برای این هدف (یعنی نظریه‌پردازی) ارائه داد. برای اینکه ما نظریه‌ای درباره "چیستی نظریه قرآنی" داشته‌ باشیم شناسایی موضوع از چنان اهمیتی برخوردار است که نادیده انگاشتن آن بمنزله محو هویت تفسیرموضوعی و کنار گذاردن هدف آن، یعنی اکتشاف نظریه قرآنی است. این نوشتار ضمن بررسی فرایند تفسیرموضوعی در دیدگاه شهیدصدر، بصورت خاص بر چگونگی شکل‌گیری موضوع در تفسیرموضوعی وی تمرکز می‌کند. سپس با تبیین نحوه شکل‌گیری«مسئله» در علوم اجتماعی نشان می‌دهد که«موضوع» در تفسیرموضوعی‌ ایشان با «مسئله علم» قرابت دارد. در فرجام، نکته‌ای برجسته می‌شود که نشان می‌دهد شکل پیشرفته‌تری از آنچه امروزه بدان مسئله علم می‌گویند، در تقریر هویت موضوع، توسط شهیدصدر مطرح است، که افراد انگشت‌شماری در طول تاریخ علم به این نکته توجه داشته‌اند؛ و آن عبور از تبیین«قانون‌های علم» به تبیین«رفتارهای جزئی» است. این مطالعه، با روش تحلیلی-مقایسه‌ای در پی رسیدن به عناصر و فرایندهای اصلی کشف «موضوع» و «مسئله» در دو رویکرد تفسیر موضوعی و تولید علم و از طریق مقایسه میان عناصر مشترک آن دو در این زمینه است

کلیدواژه‌ها [English]

  • problem of science
  • Shahid Sadr
  • thematic interpereatation
  • quranic theorization process
  • qur'anic theory