واکاوی رویکردهای مختلف درباره پیوند جهانی‌شدن و بومی‌گرایی و اشارات تربیتی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه ملایر

2 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه لرستان

چکیده

بررسی رویکردهای مختلف درباره پیوند جهانی‌شدن و بومی‌گرایی و کارکردهای تربیتی آن، هدف اصلی مقاله حاضر است. برای نیل به این هدف از روش ‌تحلیلی استفاده‌ شد. بر این اساس، چهار رویکرد یکسان‌سازی، کثرت‌گرایی رادیکال، اختلاط و پیوند فرهنگی و جهانی محلی‌شدن و نیز کارکردهای تربیتیِ هر یکاز این رویکردها موردمطالعه قرار گرفت. در میان این رویکرد‌ها، رویکرد یکسان‌سازی، با توجه به تلاش آن برای حاکم کردن فرهنگ غربی، نسبت به بومی‌گرایی و تعلیم‌وتربیت بومی بی‌تفاوت است. رویکرد کثرت‌گرایی رادیکال نیز با دامن زدن به نسبیت‌گرایی رادیکال، نوعی بومی‌گرایی و تعلیم‌وتربیت بومی افراطی را تجویز می‌کند و باب هر نوع تعاملی را بین فرهنگ‌های مختلف و نظام‌های آموزشی می‌بندد. اما رویکرد جهان محلی‌شدن نسبت به بومی‌گرایی و تعلیم‌وتربیت بومی، رویکرد معتدل‌تری دارد و بر تعامل جنبه محلی و بومی با جنبه جهانی تأکید می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.A Study of Different Approaches about the link between Globalization and Localism and their Educational Connotations

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sharif Taherpour 1
  • Afsaneh Abdoli 2
1 Assistant Professor, Department of Philosophy of Education, Malayer University
2 Assistant Professor, Department of Education, Lorestan University
چکیده [English]

The main objective of this research is to study different approaches about the link between globalization and localism and its educational functions. Analytical method was used for this purpose. Four approaches in this regard, i.e. unification, radical pluralism, cultural hybridization, and global localism as well as their educational functions were studied. Among these approaches, unification approach, due to its attempt to spread Western culture, is indifferent to localism and local education. Radical pluralism, by encouraging radical relativism, prescribes a kind of radical localism and radical local education, blocking the avenue for any interaction between different cultures and educational systems. But, global localism, has a more moderate approach to localism and local education, and lays emphasis on the interaction between local and global aspects.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Globalization
  • Localism
  • Education
1.ایکنبری، جی. جان‌. (1388). ‌جهانی‌شدن به‌عنوان سلطه آمریکا، از کتاب نظریه‌های جهانی‌شدن. دیوید هلد و آنتونی مک‌گور. مسعود کرباسیان. تهران: ‌نشر سرچشمه.
2. باقری، خسرو‌. (1380).‌ نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. جلد دوم. تهران: انتشارات مدرسه.
3. باقری، خسرو‌. (1382).‌ جهانی‌شدن وحدت‌گرایی، کثرت‌گرایی و تعلیم و تربیت. مجموعه سخنرانی‌های همایش جهانی‌شدن (بیم‌ها و امید‌ها). قزوین: ‌انتشارات حدیث امروز.
4. باقری، خسرو‌. (1390).‌ هویت علم دینی، نگاهی معرفت‌شناختی به نسبت دین با علوم انسانی. تهران:‌ سازمان چاپ و انتشارات.
5. برقى، احمدبن محمدبن خالد. (1371 هـ .ق‏). المحاسن. جلد 1‏. قم‏: دارالکتب الإسلامیه.
6. تاملینسون، جان‌. (1381).‌جهانی‌شدن و فرهنگ. محسن حکیمی. تهران: ‌دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
7. توسلی، غلام‌عباس‌. (1389).‌گفتمان جایگزین در جامعه‌شناسی نگاهی به اندیشه‌های پروفسور سید حسین العطاس، از کتاب مجموعه مقالات همایش علم‌بومی، علم‌جهانی: امکان یا امتناع؟. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
8. جهانیان، رمضان و مریم‌یعقوبیان. (1391).‌سیاست‌های مدیریت بر آموزش در عصر جهانی‌شدن. فصلنامه تخصصی علوم سیاسی. سال هشتم. شماره 21.
9. خانیکی، هادی‌. (1392). ‌جهانی‌شدن و ارتباطات؛ زمینه‌ها و چشم‌اندازهای نظری. فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی‌شدن. سال چهارم. شماره 10. پیاپی 13. 
10. دانایی‌فرد، حسن؛ مصباح‌الهدی باقری‌کنی و علی خانی. (1394). فهم اولویت‌های راهبردی تحول نظام آموزش و پرورش از دیدگاه امام خامنه ای. مجله مدیریت اسلامی، شماره 9. 
11. دکارت، رنه. (1364). ‌اصول فلسفه. منوچهر صانعی. تهران: انتشارات آگاه.
12. رابرتسون، رونالد.‌ (1382). ‌جهانی‌شدن. کمال پولادی. تهران: نشر ثالث.
13. ساروخانی، باقر. ‌(1372). ‌روش تحقیق در علوم اجتماعی. جلد اول. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 
14. سلیمی، حسین. ‌(1386). ‌نظریه‌های گوناگون درباره جهانی‌شدن. تهران: انتشارات سمت. 
15. سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. (1390). تصویب نهایی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 5/7/1390. 
16. سند تحول راهبردی نظام تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران در افق چشم‌انداز.  (1389). مصوبه هشتصد و بیست و ششمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش. 
17. شکوری، علی‌. (1389). ‌آموزش و جهانی‌شدن. برگ فرهنگ. دوره جدید. شماره 21. 
18. شولت، یارن آرت‌. (1386). ‌نگاهی موشکافانه بر پدیده جهانی‌شدن. مسعود کرباسیان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 
19. صادق‌زاده قمصری، علیرضا. (1391) تدوین فلسفه تربیتی اجتماع متناسب با فرهنگ اسلامی و ایرانی؛ پیش‌نیاز تحول اساسی در نظام‌های تربیتی مدرن. راهبرد فرهنگ. سال پنجم. شماره 18-17. 
20. صافی، احمد‌. (1393). ‌آموزش و پرورش ابتدایی، دوره اول و دوم متوسطه. ویراست 4: با تجدیدنظر اساسی. تهران: انتشارات سمت. 
21. صدیقی، علیرضا‌. (1388). ‌بومی‌گرایی و تأثیر آن بر ادبیات داستانی معاصر ایران (1357-1320). فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شماره پانزدهم. 
22. طباطبایی، محمدحسین‌. (1374). ‌تفسیر المیزان. جلد ‌‏1. محمدباقر موسوی همدانی. قم: انتشارات اسلامی. 
23. طرح تدوین سند ملی آموزش و پرورش گزارش تلفیق نتایج مطالعات نظری فلسفه تربیت. (1388). ویرایش یازدهم. 
24. العطاس، سیدفرید‌. (1393). ‌گفتمان‌های دگرواره در علوم اجتماعی آسیا پاسخ‌هایی به اروپامحوری. سید محمدامین قانعی‌راد با همکاری ابوالفضل مرشدی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. 
25. عبدالهی، عادل‌. (1395). ‌دیالکتیک عام و خاص و تغییرات فرهنگی توسعه‌محور. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران. سال نهم. شماره اول.
26. فاضلی، نعمت‌الله‌. (1388). گفتمان مسئله بومی، مسئله بومی‌سازی علوم اجتماعی از رویکرد مطالعات فرهنگی. مجله مطالعات اجتماعی ایران. دوره سوم. شماره 1.
27. فرامرز‌ قراملکی، احد. (1383). ‌از کثرت‌گرایی تا جهان‌شمولی معرفت. مقالات و بررسی‌ها، دفتر فلسفه. شماره 76.
28. قانعی‌راد، سید محمدامین‌. (1389). علوم اجتماعی مستقل دگرواره و عینیت چندگانه (نگاهی به آراء سیدحسین و سیدفرید العطاس)، از کتاب مجموعه مقالات همایش علم‌بومی، علم‌جهانی: امکان یا امتناع؟. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی. 
29. قزلسفلی، محمدتقی و نگین‌نوریان دهکردی. (1389). نقد بومی‌گرایی در اندیشه جلال آل‌احمد. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی. شماره 4.
30. قزلسفلی، محمدتقی‌. (1390). ‌بومی‌گرایی، در عصر جهانی‌شدن‌ها. فصلنامه سیاست. دوره 41. شماره 4. 
31. کالینیکاس، الکس‌. (1388). ‌امپریالیسم و نظام جهانی سرمایه‌داری، از کتاب نظریه‌های جهانی‌شدن. دیوید هلدو آنتونی آنتونی. مسعود کرباسیان. تهران: نشر چشمه. 
32. کچویان، حسین‌. (1385). ‌نظریه‌های جهانی‌شدن و دین. تهران: نشر نی. 
33. گری، جان‌. (1381). ‌لیبرالیسم جدید و تخلیه حیات سیاسى. محمد زارع شیرین کند و فرهاد مشتاق صفت. نشریه روش‌شناسی علوم انسانی. شماره 30.
34. گری، جان‌. (1381). ‌لیبرالیسم. محمد ساوجی. تهران: وزارت امور خارجه. 
35. گویا، زهرا‌. (1389). ‌سنت آموزش ریاضی در دوران طلایی ایرانی/ اسلامی: تمثیلی برای جهانی‌شدن و بومی ماندن. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران. سال پنجم. شماره 17.
36. لیتل، دانیل‌. (1381). ‌تبیین در علوم اجتماعی، درآمدی به فلسفه علم‌الاجتماع. عبدالکریم سروش. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط. 
37. لیوتار، ژان‌فرانسوا‌. (1381). ‌وضعیت پست‌مدرن. حسینعلی نوروزی. تهران: نشر گام نو. 
38. مالپاس، سایمون‌. (1388). ‌ژان فرانسوا لیوتار. بهرنگ پورحسینی. تهران: نشر مرکز. 
39. مسعودی، جهانگیر‌. (1386). ‌هرمنوتیک و نواندیشی دینی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. 
40. مطهری، مرتضی. (1386). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: انتشارات صدرا. 
41. موسوی، یعقوب‌. (1389). ‌ساختار علم در چالش میان جهان‌شمولی، از کتاب مجموعه مقالات همایش علم‌بومی، علم‌جهانی: امکان یا امتناع؟. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی. 
42. مهرمحمدی، محمود‌. (1389). ‌بازبینی روایت جهانی‌شدن و بومی ماندن برنامه‌درسی از منظر درون تعلیم و تربیتی اَشکال (بازنمایی) دانش. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی. شماره 33. سال نهم.
43. نش، کیت. (1382). ‌جامعه‌شناسی سیاسی معاصر. محمدتقی دلفروز. تهران: انتشارات کویر. 
44. هابرماس، یورگن‌. (1380). ‌جهانی‌شدن و آینده دموکراسی منظومه پساملی. کمال پولادی. تهران: نشر مرکز. 
45. هاشمی‌نیک، عبدالعظیم‌. (1389)‌. سیری در زندگی و آثار سیدحسین العطاس. از کتاب مجموعه مقالات همایش علم‌بومی، علم‌جهانی: امکان یا امتناع؟. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی. 
47. Brock, C. (2011).  Education as a Global Concern. Bloomsbury Publishing. 
48. Churkina, O. & C. Sandler. (2011). Glocalization: A Measure of Global Brands’ Adaptation to Local Cultures.  ESOMAR, Asia Pacific, Melbourne. 
49. Enosi, S. (2010). History of Education. African Virtual University. 
50. Goldman, K. L. (2010). Maxine Greene: Influences on the Life and Work of a Dynamic Educator.  Journal of Educational Controversy. 5(1). 
51. Gray, J. (1999). False Dawn: The Delusions of Global Capitalism. The New Press New York. 
52. Gray, P. (2008). A Brief History of Education.  Psychology Today online. http://www. psychologytoday. com/blog/freedom-learn/200808/brief-history-education. 
53. Hornby, A. S. (2006). Oxford Asvanceed Lerner’s Dictionary. 7th Edition. Publilishing Worldwide in Oxford New York. 
54. Howell, S. J. (2011).  Implications of Classroom Writing Instruction Emphasizing Imagination, Creativity, and Dialogue: A Case Study. Doctoral Dissertation, Kent State University. 
55. Kickbusch, I. (1999). Global + Local = Glocal Public Health. J Epidemiol Community Health. Pp. 451-452. 
56. Mok, J, K. H. &. M. H. H. Lee. (2003). Globalization or Glocalization? Higher Education Reforms in Singapore. Asia Pacific Journal of Education. Vol. 23. No. 1.
57. Olaniran, B. A. & M. F. Agnello. (2008). Globalization, Educational Hegemony, and Higher Education.  Multicultural Education & Technology Journal. 2(2). 
58. Roman, J. (2006). The Three Uses of Glocalization. Paper Prepared for the 78th Conference of the Canadian Political Science Association. Pp. 1-22. 
59. Suchacek, J. (2011). Globalization and Glocalization. http:// conference.osu.eu./globalization/publ. Pp. 311-324. 
60. Torres, C. A. (2002). Globalization, Education, and Citizenship. American educational Journal. Vol 39. No. 2.
61. Welikala, T. (2011). Rethinking International Higher Education Curriculum: Mapping the Research Landscape.  Universitas. 21. 
62. Zhao, Y. (2015). Globalization in Education. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences. 2nd Edition, Volume 10.