وضعیت فرهنگی جامعه از منظر متولیان فرهنگ؛ مورد مطالعه: مدیران و فعالان فرهنگی استان همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس‌ارشد مدیریت منابع انسانی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

آگاهی از دیدگاه‌‌های مختلف در خصوص وضعیت فرهنگی جامعه ضرورتی مهم برای تدوین و اجرای موفقیت‌آمیز برنامه‌‌های فرهنگی است. این پژوهش درصدد است با استفاده از روش کیو که روشی ترکیبی است، دیدگاه‌‌های متولیان فرهنگی استان همدان را درخصوص وضعیت فرهنگی جامعه شناسایی کند. نمونه‌گیری در روش کیو هدفمند است. تحلیل عاملی کیو و تفسیر عامل‌‌ها حاکی است که نُه دیدگاه در بین متولیان فرهنگی وجود دارد که غالباً کیفیت برنامه‌‌های فرهنگی و نیز وضعیت فرهنگ جامعه را مطلوب ارزیابی نمی‌کنند. کلیه این دیدگاه‌‌ها اذعان دارند که اقدامات و برنامه‌‌های فرهنگی، مورد ارزیابی و نتیجه‌سنجی کارشناسانه قرارنمی‌گیرند و لذا فرهنگ جامعه را دچار آسیب‌‌های جدی مانند نسبی‌گرایی دینی، اقدامات فرهنگی غیرمتخصصانه و غیرمحققانه، جریان ظاهرگرایی، جریان تجمل‌گرایی، عدم موفقیت روحانیت در تبلیغ دین، ضعف در همیاری مسئولین فرهنگی، بحران معرفت و تردید در اعتقادات اصیل دینی و... می‌دانند. نگرانی جدی در خصوص فعالیت و یا ترویج جریان‌‌های معاند و مخرب فرهنگی همچون شیطان‌پرستی، بهائیت، وهابیت و گرایش به ادیان غیراسلامی و... در این دیدگاه‌‌ها وجود ندارد. تحلیل این دیدگاه‌‌ها می‌تواند مواد اولیه برای برنامه‌‌های محققانه‌تر را فراهم کند که این امر از اتکای تصمیمات فرهنگی بر سلیقه‌‌ها و برداشت‌‌های شخصی خواهد کاست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Cultural Condition of Society in the Viewpoints of Agents of Culture; Case of Study: Cultural Managers and Activists of Hamedan Province

نویسنده [English]

  • Mohammad Amini
MA (Human Resources Management), Allameh Tabatabi University
چکیده [English]

Awareness and knowledge of different viewpoints about cultural condition of a society is necessary for preparation ad successful implementation of cultural programs. The present paper is an attempt to identify the viewpoints of agents of culture in the Hamedan Province about the cultural condition of the province. Q method, which is a synthetic method, was used for this purpose. Sampling in Q method is goal-oriented. Q factor analysis and interpretation of factors indicate that there are nine viewpoints among the cultural agents, which predominantly maintain that the quality of cultural programs and the condition of society’s culture are not desirable. All these viewpoints agree that cultural measures and programs are not analyzed and their results are not assessed by experts Hence, the society’s culture is inflicted with serious problems such as religious relativism, unprofessional and unstudied cultural measures,  emphasis on superficial affairs, luxuryfailure of clerics to propagate religion, weak cooperation among cultural officials, epistemic crisis and doubt in original religious beliefs, etc. The advocates of these viewpoints are not seriously concerned about the activities and promotion of hostile and destructive cultural currents such as Satanism, Bahaism, Wahhabism and inclination towards non-Islamic religions, etc. Analysis of these viewpoints can prepare the primary data for scholarly plans and will reduce the dependence of cultural decisions on personal tastes and readings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • culture
  • Cultural Condition
  • Identification of Mindset
  • Q Method
1. امیرخانی، امیرحسین؛ مهدی شهبازی و اکبر بهمنی‌چوبستی. (1390). شناسایی عوامل محیطی مؤثر در برنامه‌ریزی راهبردی فرهنگی کشور. فرهنگ در دانشگاه اسلامی. سال 15. شماره 2.
2. پارسانیا، حمید. (1392). نظریه و فرهنگ: روش‌شناسی بنیادین تکوین نظریه‌‌های علمی. راهبرد فرهنگ. شماره 23.
3. خمینی، حسن. (1386). آسیب‌شناسی جمهوری اسلامی. حضور. شماره 63.
4. خوشگویان‌فرد، علی‌رضا. (1386). روش‌شناسی کیو. تهران: مرکز تحقیقات صدا و سیما.
5. خوش‌فر، غلامرضا؛ حیدر جانعلی‌زاده؛ فاطمه اکبرزاده و حمید دهقانی. (1394). سرمایه فرهنگی و شادی جوانان. انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. سال 11. شماره 38.
6. خوشگویان‌فرد، علی‌رضا. (1389). روش‌شناسی کیو. تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات.
7. خوشگویان‌فرد، علی‌رضا. طیبه زرگر و فرشاد تجاری. (1388). شناسایی نگرش بانوان ورزشکار نسبت به حجاب در ورزش به‌کمک روش کیو. اسلام و علوم اجتماعی. سال اول. شماره 1.
8. دادگر، یدالله و محمدباقر نجفی. (1385). سرمایه اجتماعی و بازتولید آن در عصر پیامبر اسلام. اقتصاد اسلامی. سال 6. شماره 24.
9. دانایی‌فرد، حسن؛ اسدالله کردنائیج و سمانه لاجوردی. (1390). ارتقاء ظرفیت خط‌مشی‌گذاری کشور: گونه‌شناسی نقش کانون‌‌های تفکر. مدیریت دولتی. سال 6. شماره 3.
10. داوری، رضا. (1385). حرف زدن راجع به فرهنگ هم آسان است و هم سخت. ماهنامه مهندسی فرهنگی. شماره 6 و 7.
11. دفتر طرح‌‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. (1380). یافته‌‌های پیمایش در 28 استان کشور: ارزش‌‌ها و نگرش‌‌های ایرانیان. تهران: دفتر انتشارات طرح ملی ارزش‌‌ها و نگرش‌ها.
12. رشیدپور، علی و علی‌رضا مرادی. (1389). چالش‌‌ها و آسیب‌‌های فراروی فرهنگ و مدیریت فرهنگی. مهندسی فرهنگی. سال 5. شماره 47 و 48.
13. روحانی، حسن. (1382). تکانه‌‌های آسیب‌‌های اجتماعی و پیامد‌های ناگوار. راهبرد. شماره 27.
14. روحانی، حسن. (1387). مهندسی فرهنگی: از نظریه تا عمل. راهبرد. شماره 47.
15. سلیمی‌بنی، صادق. (1392). وضعیت‌سنجی فرهنگی نظام جمهوری اسلامی درآغاز دهه چهارم انقلاب: قوت‌ها. مطالعات انقلاب اسلامی. شماره 35.
16. سیدامامی، کاووس و رضا منتظری‌مقدم. (1391). نقش فرهنگ اعتماد و عملکرد نهاد‌های سیاسی در ایجاد اعتماد سیاسی: بررسی پیمایشی دانشجویان دانشگاه‌‌های تهران. پژوهشنامه علوم سیاسی. سال 7. شماره 4.
17. کاووسی، اسماعیل و محمد حسن‌پور. (1386). بررسی عوامل مؤثر در ارتقاء سطح فرهنگ عمومی از دیدگاه مدیران فرهنگ و ارشاد اسلامی. مجله مدیریت فرهنگی. سال اول. پیش شماره اول.
18. کلانتری، عبدالحسین؛ جلیل عزیزی و سعید زاهد زاهدانی. (1388). هویت دینی و جوانان: جوانان شهر شیراز. تحقیقات فرهنگی. سال 2. شماره 6.
19. گنجی، محمد و احسان الماسی بیدگلی. (1391). مطالعه وضعیت کیفیت فرهنگی و اجتماعی زندگی شهروندان. فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. سال 7. شماره 27.
20. لاجوردی، اشرف. (1389). نقش کانون‌‌های تفکر دارای مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری در خط‌مشی‌‌های عمومی: پژوهشی بر مبنای روش کیو. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. شماره 55.
21. مدیریت رصد و افکارسنجی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها. (1390). سنجش نگرش دانشجویان نسبت به تقلید دینی (رصد 9). تهران: معاونت مطالعات راهبری نهاد.
22. مؤمنی، منصور و علی فعال قیومی. (1391). تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS. تهران: مؤلف.
23. نصیری‌زاده، حمیدرضا و جلیل توتونچی. (1383). بررسی وضعیت فرهنگی شهرستان‌‌های یزد با استفاده از روش تاکسونومی. کاوش‌نامه زبان و ادبیات فارسی. شماره 8.
24. نظرپور، محمدنقی و مصطفی منتظری‌مقدم. (1387). فرهنگ اعتمادساز در اندیشه دینی و نقش آن در توسعه اقتصادی. اقتصاد اسلامی. شماره 31.
25. وزارت ورزش و جوانان (معاونت مطالعات و پژوهش‌های جوانان). (1392). پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های جوانان در سال 92 . تهران: عدم انتشار.
26. همتی، رضا و وکیل احمدی. (1393). تحلیل جامعه‌شناختی از وضعیت فرهنگ شهروندی و عوامل تبیین‌کننده آن (مورد مطالعه: شهر ایوان). فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی. شماره 18.
27. Brown, S. R. (2006). A Match Made in Heaven: A Marginalized Methodology for Studying the Marginalized. Quality & Quantity. 40, pp. 361-382.
28. JO, Kae Hwa; AN, Gyeong-Ju; DOORENBOS. (2012). Attitudes of Korean Adults towards Human Dignity: A Q Methodology Approachjjns. Japan Journal of Nursing Science. 9. pp. 101-111.
29. Khoshgooyanfard, A. (2011). How People Think about a TV Program: A Q-methodology Approach. The Qualitative Report. 16 (2). pp. 482-493.
30. Prateepko, T. & V. Chongsuvivatwong. (2009). Patterns of Perception toward Influenza Pandemic among the Front-Line Responsible Health Personnel in Southern Thailand: a Q Methodology Approach. BMC Public Health. 161 (9).
31. Ramlo, S. E. & I. Newman. (2011). Q Methodology and Its Position in the MixedMethods Continuum. Operant SubjectiVity: The International Journal of Q Methodology. 34 (3). pp. 172-191.
32. Stephenson, W. (1993/1994). Introduction to Q-Methodology. Operant Subjectivity. 17 (1/2). pp. 1-13.
33. Storksen, I. & A. A. Thorsen. (2011). Young Children’s Participation in a Q Study with Visual Images: Some Comments on Reliability and Validity. Operant Subjectivity: The Internation Journal of Q Methodology. 34 (3). pp. 146-171.