اثربخشی واقعیت درمانی بر اهمال‌کاری و خودنظم‌بخشی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد مشاوره مدرسه دانشگاه خوارزمی تهران

2 استادیار گروه مشاوره دانشگاه خوارزمی تهران

3 دانشیار گروه مشاوره دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر واقعیت درمانی بر کاهش اهمال‌کاری و افزایش خودنظم‌بخشی دانش‌آموزان بوده است. روش پژوهش نیمه آزمایشی است و جامعه آماری آن را، دانش‌آموزان دختر ‌16 تا 18 ساله دبیرستان دخترانه حسنیه (متوسطه دوم) ، منطقه 2 شهر تهران که در سال تحصیلی 94-95 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می‌دهند. برای انجام این پژوهش از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و هدفمند و برای جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه‌های اهمال‌کاری تحصیلی اتکین (1982) و پرسشنامه خودنظم‌بخشی‌ پنتریچ و دی‌گروت (1990) (MSLQ) استفاده شد. بر این اساس پرسشنامه‌ها در بین 100 نفر از دانش‌آموزان مقطع دوم، سوم و چهارم دبیرستان، توزیع شد و سپس به روش نمونه‌گیری هدفمند، 30 نفر از دانش‌آموزانی که میزان بالای اهمال‌کاری تحصیلی و میزان پایین خودنظم‌بخشی، داشتند، انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش در معرض پنج جلسه مداخله واقعیت درمانی که براساس رویه WDEP طراحی شده بود قرار گرفت، اما گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. برای آزمون فرضیه‌های آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیره اجرا شد.
نتایج نشان داد که مداخله واقعیت درمانی به‌طور معناداری موجب کاهش اهمال‌کاری تحصیلی می‌گردد و همچنین میزان نمرات خودنظم‌بخشی گروه آزمایش به‌طور معناداری از نمرات خودنظم‌بخشی گروه کنترل افزایش یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Reality-Therapy on the Negligence and Self-Regulation of School Students

نویسندگان [English]

  • Zahra Motaharinasab 1
  • Farshad Mohsenzadeh 2
  • Kianoosh Zahrakar 3
1 MA (Counseling), Kharazmi University of Tehran
2 Assistant Professor, Department of Consulting, Kharazmi University of Tehran
3 Associate Professor, Department of Consulting, Kharazmi University of Tehran
چکیده [English]

The purpose of this paper is to study the effect of reality-therapy on reducing negligence and increasing self-regulation of school students. The method of the study is quasi-experimental and 16-18 girl students of Hassanieh Girls’ High school (Second Middle) of Tehran District 2, who educated in 2015-2016, constituted the target population. For this purpose, cluster and judgmental sampling methods were used and the data was collected through questionnaires of Educational Negligence (Atkin, 1982) and Self-Regulation (Pintrich & Digroot, 1990). The questionnaires were distributed among 100 high school students (grades two, three, and four). Then, using judgmental sampling method, 30 students, who had high level of educational negligence and low self-regulation, were selected and were randomly placed into two groups of 15 students: experimental and control groups. The experimental group members were exposed to 5 sessions of reality-therapy intervention based on WDEP; but the control group members were not. Multivariate analysis of covariance was used to test the hypotheses. The findings show that reality-therapy intervention significantly reduces educational negligence; also, the level of the marks of self-regulation of experimental group significantly increased compared to those of the group control.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Negligence
  • Reality-Therapy
  • Self-Regulation

مراجع

1. افروز، غلامعلی؛ قوام ملتفت؛ شهلا البرزی؛ مسعود غلامعلی لواسانی؛ عباسعلی حسین خان‌زاده و سمیه‌سادات ساداتی. (1386). اثربخشی آموزش مهارت‌های خودنظم بخشی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان نابینا. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. 7(2). 
2. توکلی‌زاده، جهانشیر. (1387). بررسی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر وضعیت سلامت روانی، سبک اسناد و خودکارآمدی دانش‌آموزان پسر سال دوم راهنمایی شهر مشهد. پایان‌نامه دکتری. دانشگاه علامه طباطبایی.
3. قریشی، منصوره و معصومه بهبودی. (1396). اثربخشی آموزش واقعیت درمانی گروهی بر تنظیم هیجان و افزایش خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر. فصلنامه سلامت اجتماعی. 4(3). 
4. توکلی، محمدعلی. (1392). بررسی شیوع اهمال‌کاری تحصیلی در بین دانشجویان و ارتباط آن با ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، ترجیح زمان مطالعه و هدف از ورود به دانشگاه. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی. 28(9). 
5. شمس‌الاحراری، مینا؛ مجید صفاری‌نیا و حسین زارع. (1389). تأثیر مهارت‌های غلبه بر سهل‌انگاری بر سهل‌انگاری و عملکرد تحصیلی. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی. 17(6). 
6. کری. جرالد. (1393). نظریه و کاربست مشاوره گروهی. کیانوش زهراکار و همکاران. تهران: انتشارات ویرایش.
7. محمد‌زاده، مهشید؛ الهام فریبرزی و محمد محمدی‌پور. (1395). تأثیر آموزش گروهی مبتنی بر واقعیت درمانی بر خودتنظیمی تحصیلی و جهت‌گیری هدفی دانش‌آموزان. سومین کنفرانس جهانی روان‌شناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم. 
8. محسن‌زاده، فرشاد؛ زهرا جهان‌بخشی و حسین کشاورزافشار. (1394). تأثیر واقعیت‌درمانی بر کاهش سهل‌انگاری تحصیلی دانش‌آموزان. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی. 19(5). 
9. نیکبخت، الهام؛ محمدسعید عبدخدائی و حسین حسن‌آبادی. (1393). اثربخشی واقعیت درمانی گروهی بر افزایش انگیزش تحصیلی و کاهش اهمال‌کاری تحصیلی دانش‌آموزان. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره. دانشگاه فردوسی مشهد. 3(2).
10. نکوئی، بیوک. (1378). رابطه خلاقیت، باور‌های انگیزشی و راهبرد‌های یادگیری خودنظم‌بخش با پیشرفت تحصیلی. مجله استعداد‌های درخشان. 8(2). 
11. Aitken, M. E. (1982). Apersonality Profile of the College Student Procrastinatior. Dissertation Abstracts International. No. 43.
12. Azevedo, R. (2009). Theoretical, Conceptual, Methodological, and Instructional Issues in Research on Metacognition and Selfregulated Learning: A discussion. Metacognition and Learning. 4(1).
13. Dembo, M. H. & M. J. Eaton. (2000). Self –Regulation of Academic Learning in Middle –Level Schools. The Elementary School Journal. Vol. 100. No. 5. 
14. Glasser, W. (1992). The Quality School. New York: HarperCollins. 
15. Glasser, W. & R. Wubbolding. (1995). Reality Therapy. In R. Corsini & D. Wedding (Eds). Current Psychotherapies (5th ed.) (pp. 293-321). Itasca, Il: F. E. Peacock. 
16. Glick, D. M. & S. M. Orsillo. (2015). An Investigation of the Efficacy of Acceptance-Based Behavioral Therapy for Academic Procrastination.  Journal of Experimental Psychology: General. 144(2).
17. Hen, M. & M. Goroshit. (2018). The Effects of Decisional and Academic Procrastination on Students’ Feelings toward Academic Procrastination. Springer: Current Psychology (New Brunswick, N.J). https://doi.org/10.1007/s12144-017-9777-3.
18. Howatt, W. A. (2001). The Evolution of Reality Therapy to Choice Theory. International Journal of Reality Therapy. Vol. XXV. No. 1. 
19. Howell, A. J.; D. C. Watson; R. A. Powell. & K. Buro. (2006). Academic Procrastination: the Pattern and Correlates of Behavioral Postponement. Personality and Individual Differences. No. 40.
20. Ifenthaler, D. (2012). Determining the Effectiveness of Prompts for Self-Regulated Learning in Problem-Solving Scenarios. Educational Technology & Society. 15(1).
21. Janssen, J. (2015). Academic Procrastination: Prevalence among High School and Undergraduate Student and Relationship to Academic Achievement. Doktora Tezi. Georgia State University. 
22. kim, J. (2005). Effectivness of Reality Therapy Program for Schizophrenic Patients. Journal of Korean Academy of Nursing. Vol. 35. No. 8.
23. Klassen, R. M.; L .L Krawchuk. & S. Rajani. (2008). Academic Procrastination of Undergraduates: Low Self-Efficacy to Self-Regulate Predicts Higher Levels of Procrastination. Contemporary Educational Psychology. 33(4).
24. Ocak. G. & S. Boyraz. (2016). Examination of the Relation between Academic Procrastination and Time. Journal of Education and Training Studies. Vol. 4. No. 5. 
25. Panadero, E. (2017).  A Review of Self-Regulated Learning: Six Models and Four Directions for Research. Frontiers in Psychology. 8(442).
26. Park, S. W. & R. A. Sperling. (2012). Academic Procrastinators and Their Self-Regulation. Psychology. 3(1).
27. Pintrich, P. R. (2000). The Role of Goal Orientation Inself- Regulating Learning. In M. Bockarts; P. R. Pintrich & M. Zeinder (Eds.). Handbook of Self Regulation. (pp. 452-502). San Diego: Academic Press. 
28. Pintriche, P. R. & E. V. De Groot. (1990). Motivational and Self-Regulated Components of Classroom Academic Performance. Journal of Educational Psychology. No. 82, 33-40.
29. Rothblum, E. D.; L. J. Solomon. & J. Murakami. (1986). Affective, Cognitive, and Behavioral, Differences, between High and Low Procrastinators. Journal of Counseling Psychology.  VoL. 33. No.  4.
30. Steel, P. (2007). The Nature of Procrastination: A Meta – Analytic and Theoretical Review of Quintessential Self –Regulatory Failure. Psychological Bulletin.133(1). 
31. Swalender Lena ,karin T. (2006). Influences of Family Based Prerequisites, Reading Attitude and Self-Regulation on Reading Ability. Contemporary Educational Psychology. Article in Press. available. www.elsevier/com/locat/psych. 
32. Van Eerde, W. (2003). A Meta-Analytically Derived Nomological Network of Procrastination. Personality and Individual Differences. No. 35. 
33. Visser, L.; J. Schoonrnboom. & F. Korthagen. (2017). A Field Experimental Design of a Strengths-Based Training to Overcome Academic Procrastination: Short- and Long-Term Effect. Personality and Social Psychology. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.01949. 
34. Walters. A. (2003). Understanding Procrastination from a Self-Regulated Learning Perspective. Journal of Educational Psychology. No. 95. 
35. Wang, S. H.; Y. Zhou. & S. H. Yu. (2017). Acceptance and Commitment Therapy and Cognitive–Behavioral Therapy as Treatments for Academic Procrastination. Research on Social Work Practice. 27(1). 
36. Zimmerman, B. J. (2000). Attainment of Self-Regulation: A Social Cognitive Perspective. In M. Boekaerts; P. R. Pintrich. & M. Zeidner (Eds.). Handbook of Self-Regulation (pp. 13-39). San Diego, CA: Academic Press. 
37. Zimmerman, B. J. (2002). Becoming a Self-Regulated Learner: An Overview. Theory Into Practice. 41(2).
38. Zimmerman, B. J. (1998). Academic Studying and the Development of Skill: A SelfRegulatory Perspective. Educational Psychologist. No. 33.
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
دوره 13، شماره 52
بهمن 1399
صفحه 203-221

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار