2
دانشجوی دکتری مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
مطالعات فرافرهنگی هافستد بهعنوان یکی از پرکاربردترین نظریهها و مطالعات در زمینه فرهنگ ملی شناخته شده است و تاکنون مقالات و پژوهشهای متعددی براساس آن شکل گرفتهاند. نکته لازم توجه در اکثر پژوهشهایی که از نظریه هافستد استفاده میکنند، این مهم است که اکثر آنها بدون شناخت کافی از ابعاد، زمینه و انتقادات واردشده به این نظریه، آن را مورد استفاده قرار میدهند. بی تردید هر نظریه ممکن است نقصها، محدودیتها، زمینه و شرایط بهکارگیری خاص خود را داشته باشد و استفاده از یک نظریه نیازمند شناخت کافی از این نقصها و شرایط است که اصولاً از طریق نقد نظریه حاصل میگردد.
در این مقاله ابتدا به مرور نظریه هافستد در مورد مطالعات فرافرهنگی پرداخته خواهد شد، سپس این نظریه با مطالعه گلاب که یکی از تحقیقات شناختهشده در حوزه فرهنگ ملی است مقایسه میگردد. نهایتاً با استفاده از ادبیات موجود، انتقادات وارد به نظریه هافستد مورد بحث قرار میگیرد. سپس این نظریه بهصورت ساختیافتهتر براساس معیارهای کلی، تفصیلی و مطلوبیت نظریه واکاوی میشود. مطابق نتایج تحقیق، انتقاداتی مانند عدم تعمیمپذیری، غفلت از ابعاد مختلف فرهنگی، نادیده گرفتن خردهفرهنگها و ... به این نظریه وارد است. این مقاله برای افرادی که تمایل به آشنایی و یا استفاده از نظریه هافستد ضمن توجه به انتقادات وارده به آن را دارند، مناسب میباشد.