genesis of humanities and social sciences in the western world From the perspective of fundamental methodology with emphasis on epistemological principles

Document Type : Original Article

Author

social sciences group of Razavi university, Mashhad, Iran

Abstract

The genesis of modern humanities and social sciences in the Western world is the product of a historical process that is usually narrated in a break from the Middle Ages and the Renaissance. The thinkers like Michel Foucault in the order of things: an archaeology of the human sciences or Thomas Kuhn in the structure of scientific revolutions and the like have tried to explain these developments based on archaeological methods or paradigm changes. However, one of the most important perspectives in explaining these historical developments is the relationship between science and religion and explaining these developments based on the religious and transcendent view. In this article, using the basic methodology, we will try with attention to the "epistemological" contexts affecting the formation of these scientific theories in the Western world, study the process of genesis of these sciences in relation to the evolution of metaphysical meaning from its traditional form to its modern form, especially in Kant and sociological thinkers. Given the emphasis on the relationship between science and religion in this narrative, this article can be an introduction to the reflections of Islamic humanities.

Keywords

Main Subjects


  1. ارسطو. (1377) متافیزیک (مابعدالطبیعه). ترجمه­ شرف‌الدین خراسانی. تهران: حکمت.
  2. اینشتین، آلبرت. (1393). نظریۀ نسبیت خاص و عام. ترجمه­ علی بهفروز. تهران، شرکت سهامی انتشار.
  3. باربور، ایان. (1388). علم و دین، ترجمه­ بهاءالدین خرمشاهی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  4. برت، آرتور. (1369). مبادی مابعدالطبیعی علوم نوین. ترجمه­ عبدالکریم سروش، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  5. پارسانیا، حمید. (1392). نظریه و فرهنگ: روش‌شناسی بنیادین تکوین نظریه‌های علمی. راهبرد فرهنگ. دوره 6. شماره23.صص 7-28.
  6. پالمر، ریچارد. (1378). علم هرمنوتیک، ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی. تهران: نشر هرمس.
  7. چالمرز، آلن اف. (1378). چیستی علم. ترجمۀ سعید زیباکلام. تهران: انتشارات سمت.
  8. حسینی بهشتی، سیدمحمدرضا. (1384). جایگاه نقد قوۀ حکم در فلسفۀ استعلایی کانت. حکمت و فلسفه. شماره 1 . سال 1. صص 17-26.
  9. دکارت، رنه. (1385). تاملات در فلسفۀ اولی، ترجمۀ­ احمد احمدی. تهران: انتشارات سمت.
  10. دورکیم، امیل. (1383). صور بنیادین حیات دینی. ترجمۀ باقر پرهام. تهران: نشر مرکز.
  11. زالی، مصطفی. (1390). اسلامی‌سازی علوم یونانی: مطالعۀ موردی دریافت ابن‌سینا از مابعدالطبیعۀ ارسطو. نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان. شماره 1. صص89-110.
  12. ژیلسون، اتین. (1387). نقد تفکر فلسفیِ غرب. ترجمۀ احمد احمدی. تهران: انتشارات سمت.
  13. ژیلسون، اتین. (1394). هستی در اندیشۀ فیلسوفان. ترجمۀ حمید طالب‌زاده. تهران: انتشارات حکمت.
  14. صدرالمتالهین. (1385). رسائل فلسفی. تهران: انتشارات حکمت.
  15. طالب‌زاده، سیدحمید. (1396). گفتگویی میان هگل و فیلسوفان اسلامی. تهران: نشر هرمس.
  16. طباطبائی، علامه محمدحسین. (1382). شیعه. تهران: موسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
  17. طباطبائی، علامه محمدحسین. (1386). بدایه‌الحکمه. قم: انتشارات دارالعلم.
  18. فوکو، میشل. (1392). دیرینه‌شناسی دانش. ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی.
  19. فوکو، میشل. (1398). نظم اشیاء: دیرینه‌شناسی علوم‌انسانی. ترجمۀ یحیی امامی. تهران: نشر نی.
  20. کاپلستون، فردریک. (1373). تاریخ فلسفه، یونان و روم. جلد اول. ترجمۀ سیدجلاالدین مجتبوی. تهران: انتشارات سروش.
  21. کاپلستون، فردریک. (1380). تاریخ فلسفه، از ولف تا کانت. جلد ششم. ترجمه‌ی اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر. تهران: انتشارات سروش.
  22. کاپلستون، فردریک. (1385). تاریخ فلسفه، از دکارت تا لایب‌نیتس. جلد چهارم. ترجمۀ غلامرضا اعوانی. تهران: انتشارات سروش.
  23. کاپلستون، فردریک. (1393). تاریخ فلسفه، فلسفۀ اواخر قرون وسطی و دورۀ رنسانس. جلد سوم، ترجمۀ ابراهیم دادجو: انتشارات علمی و فرهنگی.
  24. کاسیرر، ارنست. (1382). فلسفۀ روشنگری. ترجمۀ یدالله موقن. تهران: انتشارات نیلوفر.
  25. کاسیرر، ارنست. (1393). فرد و کیهان در فلسفۀ رنسانس. ترجمۀ یدالله موقن. تهران: نشر ماهی.
  26. کالینیکوس، الکس. (1373). درآمدی تاریخی بر نظریۀ اجتماعی. ترجمۀ اکبر معصوم‌بیگی. تهران: نشرآگه.
  27. کچویان، حسین. (1389). تجددشناسی و غرب‌شناسی؛ حقیقت‌های متضاد. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  28. کوستلر، آرتور. (1396). خوابگردها، ترجمۀ فواد روحانی، تهران: امیرکبیر.
  29. کوهن، توماس. (1389). ساختار انقلاب‌های علمی. ترجمۀ سعید زیباکلام.تهران:انتشارات سمت.
  30. گلیسپی، مایکل آلن. (1389). ریشه‌های الاهیاتی مدرنیته. ترجمۀ زانیار ابراهیمی.تهران : نشر پگاه روزگار نو.
  31. گنون، رنه. (1361). سیطرۀ کمیت و علائم آخر زمان. تهران :مرکز نشر دانشگاهی.
  32. لازی، جان. (1362). درآمدی تاریخی به فلسفۀ علم. ترجمۀ علی پایا. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  33. مارکوزه، هربرت. (1388). خرد و انقلاب. ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران: نشر ثالث.
  34. مانهایم، کارل. (1380). ایدئولوژی و اتوپیا. ترجمۀ فریبرز مجیدی. تهران: انتشارات سمت.
  35. مقدم‌حیدری، غلام‌حسین. (1378). جامعه‌شناسی اثبات ریاضی. تهران:انتشارات سمت.
  36. مقدم‌حیدری، غلام‌حسین. (1385). قیاس‌ناپذیری پارادایم‌های علمی تهران: نشر نی.
  37. موحدابطحی، محمدتقی و دیگران (1393). علم دینی از دیدگاه استاد مصطفی ملکیان، منتشر شده در: علم دینی، دیدگاه‌ها و ملاحظات: گزارش، تبیین و سنجش دیدگاه‌های برخی از متفکران ایرانی در باب چیستی، امکان و ضرورت علم دینی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  38. نصر، سیدحسین. (1396). فلسفه در سرزمین نبوت: فلسفه اسلامی از آغاز تا امروز. ترجمۀ بیت‌الله ندرلو. تهران:ترجمان علوم‌انسانی.
  39. هایدگر، مارتین. (1379). عصر تصویر جهان. ترجمۀ سیدحمید طالب‌زاده، فلسفۀ دانشگاه تهران. شماره 1، صص 139-156.
  40. هایدگر، مارتین. (1386). هستی و زمان.ترجمۀ سیاوش جمادی. تهران: نشر ققنوس.
  41. هورکهایمر، ماکس و آدورنو، تئودور. (1383). دیالکتیک روشنگری. ترجمۀ مراد فرهادپور و امید مهرگان، تهران: نشر آگه.
  42. وبر، ماکس. (1382). روش‌شناسی علوم اجتماعی. ترجمۀ حسن چاوشیان. تهران: نشر مرکز.
  43. وبر، ماکس. (1387). دین، قدرت، جامعه. ترجمۀ احمد تدین. تهران: نشر هرمس.
  44. Cassirer, H.W. (1970) .A Comentary on Kant`s Crtitique Judgement, London.
  45. Durkheim, Emile .(2009). Sociology and Philosophy, tr. By D. F. Pocock, Routledge.
  46. Hegel, G. W. F. (1969). Science of Logic, Translated by A. V. Miller, New York: Humanities Press.
  47. Hegel, G. W. F. (1977). Phenomenology of Spirit, Translated by A. V. Miller, Oxford: Clarendon press.
  48. Hessen, Boris. (1931 [reprinted 2009]). The Social and Economic Roots of Newton’s Principia, in Bukharin, Nikolai et al. (eds), Science at the Crossroads, London, Cass, 146–212.
  49. Kant, Immmanuel. (1964) .Critique Of Pure Reason, Translated By Norman Kemp Smith, London, Macmillian and co LTD.
  50. Latour, Bruno. (2017a). Facing Gaia; Eight Lectures on the New Climatic Regime, tr. Cathy Porter, London, polity press.
  51. Latour, Bruno. (2017b). on actor-network theory. A few clarifications plus more than a few complications, January 2017, Philosophical Literary Journal Logos 27 (1), pp 173-197.
  52. Marx, K and Engels, F. (1975). Collected Works, 50 vols, Lonodon, vol 5.
  53. Marx, Karl. (1976). Capital: A Critique of Political Economy, vol. 1, translated by Ben Fowkes, London, Penguin Books.
  54. Merton, Robert. (1972 [original 1942]). "The Institutional Imperatives of Science", in Barnes, 65–79.
  55. Voegelin, Eric. (1948). the origins of scientism, J, Social Research, Vol. 15, No. 4, pp. 462-
  56. Voegelin, Eric. (1990). The Collected Works of Eric Voegelin, Published Essays, 1966-1985, Vol 12, Ed. Eliss Sandoz, LSUP.
  57. Zucherman, Harriet and Cole, Jonathan. (1975). "Women in American Science", Minerva, 13 (spring), pp 82–102.