روش کشف الگوی اسلامی مهندسی فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی، طراحی و اجرای هوشمندانه و مؤثر نقشه راه تحول فرهنگی است. هرگونه توزیع وظائف میان گروه‌های مرجع و دستگا ه‌های مربوط، توزین عناصر فرهنگی، تعیین اولویت‌ها و اقدامات آموزشی، تربیتی، اجرایی و یا تنظیم قوانین مفید، نیاز به مهندسی دارد. درست‌ترین راه و مفیدترین روش دستیابی به این نقشه، استفاده از تجارب مفید و موفق گذشته در این باب است. این مقاله الگوی مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی برگرفته از قرآن و سنت را پیشنهاد می‌کند. به‌منظور کشف مدل اسامی مذکور، نگارنده با توجه به سهم کتاب و سنت در منابع اسلامی، به نزول تدریجی قرآن و ترتیب نزول سوره‌ها توجه می‌دهد و با رعایت اولویت این منبع، سنت را در راستای تکمیل، تتمیم و تفصیل مجملات مهندسی قرآن تلقی می‌کند. در نهایت، برای اجرایی شدن این مدل در سایر جوامع و جمعیت‌های پس از عصر نزول قرآن، قاعده «جَرْی و تطبیق» را که از قواعد تصریح شده ائمه اطهار(ع) است، پیشنهاد می‌کند. بدین‌ترتیب مقاله پیش‌رو، ابتدا کیفیت و مراحل دستیابی به روش مهندسی فرهنگی در منابع اسلامی را تبیین می‌کند. سپس بنابر الزامات قاعده «جَرْی و تطبیق»، انطباق مهندسی فرهنگی قرآن بر جامعه ایرانی را با همکاری رشته‌‌های گوناگون دانش‌های انسانی و اجتماعی در دو مرحله پیشنهاد می‌کند. الف. تعمیم و انطباق دستاورد‌های منابع اسلامی بر مردم ایران؛ ب. ارائه روش‌های خاص اجرای این دستاوردها بر گروه‌های مختلف فرهنگی جامعه ایران.

کلیدواژه‌ها