TY - JOUR ID - 92143 TI - مبانی هستی‌شناختی و معرفت‌شناختیِ اجتماعی رئالیسم انتقادی؛ با تأکید بر آراء روی بسکار JO - فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ JA - JSFC LA - fa SN - 2008-3696 AU - بنی‌فاطمه, حسین AU - شیلدز, راب AU - گلابی, فاطمه AU - قریشی, فردین AU - بیانی, فرهاد AD - استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تبریز AD - استاد جامعه‌شناسی دانشگاه آلبرتا، کانادا AD - دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه تبریز AD - استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران AD - پژوهشگر پسادکتری گروه جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی و دانشکده علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه آمستردام Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 11 IS - 44 SP - 29 EP - 57 KW - رئالیسم انتقادی KW - هستی‌شناسی اجتماعی KW - معرفت‌شناسی اجتماعی KW - واقعیت اجتماعی DO - 10.22034/jsfc.2019.92143 N2 - هدف این نوشتار ارائه مبانی هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانه مکتب رئالیسم انتقادی است و سعی می‌شود نگرش این مکتب را در ارتباط با جهان اجتماعی و رویداد‌های درون آن توضیح دهد و نشان دهد چگونه می‌توان با استفاده از مبانی این مکتب به تبیین بهتر واقعیت اجتماعی دست یافت. اگرچه این مکتب از جهت هستی‌شناسی، رئالیست و از بابت معرفت‌شناسی، تفسیری ـ هرمنوتیک است اما انتقاد‌های جدی به این دو مکتب دارد و هر دو مکتب را به مغالطه معرفتی متهم می‌کند. از نظر رئالیست‌های انتقادی ماهیت واقعیت اجتماعی دارای سه لایه واقعی، رویدادی و تجربی است که لایه واقعی همان مکانیسم بنیادی خلق و تحول واقعیت‌های اجتماعی است که باید مورد تأکید و مطالعه محققین علوم اجتماعی باشد. این در حالی است که بیشتر تحقیقات اجتماعی محدود به کشف لایه رویدادی واقعیت اجتماعی‌اند. بسکار با ارائه روش پژوهشی Rrreic سعی در شناخت لایه‌های بنیادی تر واقعیت اجتماعی دارد و همچنین معتقد است انتقاد مداوم از یافته‌ها و تجارب انسان‌‌ها از جامعه هم سبب دستیابی به معرفت معتبر می‌شود و هم امکان رهایی‌بخشی را فراهم می‌کند. در این مقاله با بسط این روش و استفاده از آن در تبیین یک نمونه از واقعیت‌های اجتماعی کوشش می‌شود تا به این اتهام که رئالیسم انتقادی درحد یک مکتب فلسفی باقی مانده است و نتوانسته برای تحلیل رویداد‌های اجتماعی روش‌شناسی کاربردی ارائه کند، پاسخ داده شود. UR - http://www.jsfc.ir/article_92143.html L1 - http://www.jsfc.ir/article_92143_e976952e5cec3f64e2aa22221bd8b6f9.pdf ER -