1
دانشگاه مطالعات بینالمللی جیلین، دانشکده زبانهای شرقی؛ گروه زبان فارسی، چانگ چون، چین
2
دانشیار گروه زبانشناسی و زبانهای خارجی دانشگاه پیام نور
3
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
چکیده
در این مقاله به واکاوی راهبردهای سینمای هالیوود در معرفی مشکلات زیستمحیطی و راهحلهای پیشنهادی در پویانمایی لوراکس میپردازیم. پژوهش پیشرو توصیفی ـ تحلیلی است و با بهرهگیری از انگاره همجوارسازی و خوانش انتقادیِ گفتمانِ نظامِ جهانیِ سرمایهداری، که این پویانمایی یکی از بازنمودههای آن است، از ساز و کارهای تثبیت و تحکیم نظام معنایی گفتمان غرب رمزگشایی میشود. این پویانمایی تلاش دارد نمایی تازه از معضلات فراگیر زیستمحیطی، مثل چگونگی بازتعریف مشکلات زیستی، مقصرین، مسئولیتها و راهحلها، فراروی بیننده قرار دهد. اما یافتههای پژوهش نشان میدهد که مشکلات زیستی، مثل قطع درختان و آلودگی هوا، صرفاً بهانهای است برای مشروعیتبخشی به گفتمان مصرفگرایی، بازاریابی برای شرکتهای چندملیتی و مهمتر از همه، اشاعه اومانیسم. بازنمایی مؤمنین به خدا و نبوت در این پویانمایی بهصورت موجوداتی مسلوبالاختیار و درمانده است. اما اومانیسم با بیان روشنتر، نیرومندتر و شگرفتر اندیشهها و توانمندیهای انسان مستقل، قهرمان خود را تا قلمرو اثیری الاهگان عروج میدهد تا در آنجا موضوع تأمل تماشاگرانه بینندگان باشد. بیننده این پویانمایی در پایان درمییابد که برای اولینبار در تاریخ جهان، گفتمان غرب در قالب یک نظام دادگر جهانی پدیدار شده است که برآیند «گرایشها و تمایلات عمیق جهان اجتماعی» است و میتواند بدون نیاز به هدایت الهی، گزینههای گوناگون معنابخشی به زندگی سعادتمند را در اختیار انسان گذارد.