معرفی چارچوبی جدید برای معرفت‌شناسی آینده‌پژوهی: معرفت‌شناسی اجتماعی؛ با تأکید بر نقد و بررسی آراء وندل بل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر گروه آینده‌نگاری و سیاست‌پژوهی پژوهشگاه نیرو

2 استاد گروه علم و جامعه مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

3 استادیار گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

چکیده

در مراحل رشد و تثبیت هر حوزه علمی، توجه به مبانی فلسفی آن و به‌ویژه مبانی معرفت‌شناختی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. آینده‌پژوهی هم اکنون در این مرحله قرار دارد. با وجود کار‌های خوبی که در حوزه معرفت‌شناسی آینده‌پژوهی صورت‌گرفته، اما این تلاش‌ها با سه مشکل روبرو هستند؛ اول، اکثر این تلاش‌ها به‌صورت مجزا و مستقل از هم صورت‌گرفته‌اند و فاقد مبانی مشترک‌اند، دوم، اکثر این نوشته‌ها با مفروض گرفتن نظریات و پارادایم‌هایی در حوزه فلسفه و معرفت‌شناسی، سعی در به‌کار بستن آنها در حوزه آینده‌پژوهی دارند و کمتر به‌طور مستقیم با سؤالات معرفت‌شناختی مرتبط با این حوزه به‌مثابه سؤالاتی اصیل درگیر شده‌اند. و سوم، اکثر نوشته‌ها در حوزه معرفت‌شناسی آینده‌پژوهی، در چارچوب رویکرد تحلیلی و فلسفی به مسئله معرفت‌شناسی محصور شده‌اند و به پیشرفت‌های اخیر حوزه معرفت‌شناسی به‌ویژه چرخش اجتماعی کمتر توجه دارند. از این‌رو، هدف ما در این مقاله، استفاده از نظریه‌های اخیر معرفت‌شناسی اجتماعی در حوزه مطالعات علم و فنّاوری، به‌ویژه چرخش اجتماعی است تا در نتیجه، نخست، یک صورت‌بندی کلی از چارچوب معرفت‌شناسی آینده‌پژوهی ارائه دهیم و سپس، براساس چارچوب فوق، پاسخ‌هایی اولیه برای پرسش‌های معرفت‌شناختی آینده‌پژوهی پیشنهاد کنیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Introducing a New Framework for Epistemology of Futures Studies: Social Epistemology, Through Reviewing Wandell Bell’s Viewpoints

نویسندگان [English]

  • Ali Chaparak 1
  • Seyed Mohammad Amin Ghaneirad 2
  • Mohammad Mahdi Zolfagharzadeh 3
1 Researcher of Foresight and Policy Research Department of Niroo Research Institute
2 Professor, State Center for Science Policy Research
3 Assistant Professor, Faculty of Management, University of Tehran
چکیده [English]

Attention to the philosophical fundamentals, particularly epistemological principles of any discipline, is an inevitable necessity in the process of its development and stability. Futures Studies is in this stage now. Despite many good works that have been accomplished in the field of the epistemology of Futures Studies, such attempts face three problems: first, most of these attempts are independent and segregated from each other and lack common principles; secondly, most of these works presuppose some theories and paradigms of the field of philosophy and epistemology and try to apply them to the field of Future Studies, but, have seldom directly dealt with the epistemological questions as the main questions related to this field; and, thirdly, most of the works in the field of the epistemology of Futures Studies, are confined to the analytical and philosophical approach to the problem of epistemology and are little mindful of the recent developments in the field of epistemology, especially social circulation. Hence, attempts have been made in this article to employ recent social epistemological theories in the field of scientific and technology research, particularly social circulation. The outcome will firstly be a general formulation of the epistemology of Futures Studies; and, secondly, on the basis of this framework, some primary answers will be provided to the questions related to the epistemology of Futures Studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Epistemology
  • Futures Studies
  • Social Turn
  • Social Epistemology

مراجع

1. Aligica, P. D. & R. Herritt. (2009). Epistemology, Social Technology, and Expert Judgement: Olaf Helmer’s Contribution to Futures Research. Futures. 41(5).
2. Aligica, P. D. (2003). Prediction, Explanation and the Epistemology of Future Studies. Futures. 35(10).
3. Bell, W. (2009). Foundation of Futures Studies Volume 1. Fifth Prin. New Brunswick (U.S.A.) and London (U.K.): Transaction Publishers.
4. Bogen, J. (2017). Theory and Observation in Science First. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retrieved (https://plato.stanford.edu/archives/sum2017/entries/science-theory-observation/).
5. Brown, J. R. (1984). Scientific Rationality: the Sociological Turn. No. (25). Springer Science & Business Media.
6. Cagnin, C.; M. Keenan; R. Johnston; F. Scapolo. & R. Barré, Ed. (2008). Future-Oriented Technology Analysis. Strategic Intelligence for an Innovative Economy. Springer, Berlin.
7. Choi, S. & M. Fara. (2016). Dispositions. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retrieved (https: //plato.stanford.edu/archives/spr2016/entries/dispositions/).
8. Dator, J. (1996). Futures Studies as Applied Knowledge. In R. A. Slaughter (Ed.) New Thinking for a New Millennium. pp. 105–115. London: Routledge.
9. Fantl, J. (2017). Knowledge How. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retrieved (https: //plato.stanford.edu/archives/fall2017/entries/knowledge-how).
10. Felt, U; R. Fouché; C. A. Miller. & L. Smith-Doerr, Eds. (2016). Handbook of Science and Technology Studies. Fourth Edi. London: the MIT Press.
11. Hackett, E. J.; O. Amsterdamska; M. Lynch. & J. Wajcman, Eds. (2008). The Handbook of Science and Technology Studies. Third Edit. The MIT Press.
12. Haddock, A.; A. Millar. & D. Pritchard. (2010). Social Epistemology. New York: Oxford University Press.
13. Hemel, K. G. (1965). Aspects of Scientific Explanation and Other Essays in the Philosophy of Science. Toronto: the Free Press.
14. Inayatullah, S. (1990). Deconstructing and Reconstructing the Future. Predictive, Cultural and Critical Epistemologies. Futures. 22(2).
15. Jasanoff, S. (2005). Designs on Nature; Science and Democracy in Europe and the United States. Princeton University Press.
16. Khun, T. S. (1962). The Structure of Scientific Revolutions. Second Edi. Enlarged: the University of Chicago Press.
17. Kuosa, T. (2011). Evolution of Futures Studies. Futures. 43(3).
18. Latour, Bruno. (2007). Reassembling the Social: an Introduction to Actor-Network-Theory. Oxford University Press.
19. Losee, J. (2001). A Historical Introduction to the Philosophy of Science. Fourth Edition. Oxford University Press.
20. Mannheim, K. (1946). Ideology and Utopia. an Introduction to the Sociology of Knowledge. London: Kegan Paul.
21. Niiniluoto, I. (2001). Futures Studies: Science Or Art?. Futures. 33(5).
22. Olsen, J. K. B.; S. A. Pederson. & V. F. Hendricks, Eds. (2009). A Companion to the Philosophy of Technology. Blackwell Publishing Ltd.
23. Parry, R. (2014). Episteme and Techne. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retrieved (https: //plato-stanford-edu.ludwig.lub.lu.se/archives/fall2014/entries/episteme-techne/).
24. Poli, R. (2012). Steps Toward an Explicit Ontology of the Future. Journal of Futures Studies. 16(1).
25. Stanford, K. (2016). Underdetermination of Scientific Theory First. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retrieved (https: //plato.stanford.edu/archives/spr2016/entries/scientific-underdetermination/).
26. Steup, M. (2005). Epistemology. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2017 Edition).
27. Tapio, P. & O. Hietanen. (2002). Epistemology and Public Policy: Using a New Typology to Analyse the Paradigm Shift in Finnish Transport Futures Studies. Futures. 34(7).
28. The Economist Intelligence Unit. (2016). Democracy Index 2016: Revenge of the ‘Deplorables. The Economist. NO. 71.
29. Voros, J. (2007). On the Philosophical Foundations of Futures Research. In Knowing Tomorrow?: How Science Deals with the Future. Eburon.
30. Voros, J. (2008). Integral Futures: an Approach to Futures Inquiry. Futures. 40(2).
31. Woolgar, S. (1991). The Turn to Technology in Social Studies of Science. Science, Technology, & Human Values. 16(1).
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
دوره 12، شماره 48
اسفند 1398
صفحه 49-70

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار