2024-03-29T01:25:10Z
http://www.jsfc.ir/?_action=export&rf=summon&issue=12961
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
راهبرد فرهنگ
2008-3696
2008-3696
1398
12
45
تورش مطلوبیت اجتماعی در پیمایشهای اجتماعی
محمدرضا
طالبان
پیمایشهای اجتماعی همواره یکی از مهمترین ابزارهای پژوهشی جامعهشناسان برای گردآوری اطلاعات از جمعیتهای وسیع بوده است. مشکل اصلی در پیمایشها «پاسخ درست گرفتن» از جمعیت پاسخگویان است که ممکن است در شرایطی قرار بگیرند که پاسخ درست یا حقیقی خویش را کتمان نموده و در عوض، پاسخی ارائه دهند که از حیث عرفی، پاسخ موجه و مقبول محسوب میشود. این نوع پاسخ، در روششناسی تحقیقات پیمایشی بهعنوان مهمترین نوع خطای پاسخگویان محسوب گردیده و بهنام «تورش مطلوبیت اجتماعی» مشهور شده است. در این مقاله، نتایج تورش مطلوبیت اجتماعی در تحقیقات پیمایشی بررسی شده و منابع و سازوکارهای تولیدکننده آن تشریح شده است. همچنین، دیدگاهی نظری برای تبیین این تورش مورد تحلیل قرار گرفته است. سپس، به مسئله موضوعات یا سؤالات حساس در پیمایشها پرداخته شده که یکی از مهمترین منابع تورش مطلوبیت اجتماعی است. در همینراستا، به یکی از تکنیکهای مهم برای حذف یا کاهش تورش مطلوبیت اجتماعی در هنگامی که با موضوعات حساس سروکار داریم، اشاره شده که طرح پرسشها بهصورت غیرمستقیم و معطوف به «دگران عام» است. انتظار نظری رویکرد معطوف به تورش مطلوبیت اجتماعی آن است که پاسخگویان، بهطور متوسط، خودشان را مثبتتر از دگران عام ارزیابی خواهند نمود.وارسی تجربی انتظار نظری مذکور با 12 گویه مربوط به مقیاس «رعایت ارزشهای اخلاقی» در یک پیمایش ملی با نمونه 4620 نفری از پاسخگویان صورت پذیرفت که تمامی یافتهها بهطرز فوقالعادهای با انتظار نظری یادشده، همخوانی داشت.
پیمایشهای اجتماعی
تورش مطلوبیت اجتماعی
مدیریت آشکارسازی
موضوعات حساس
2019
05
22
7
27
http://www.jsfc.ir/article_95599_7e839f3696d77abd9c202920b5b06353.pdf
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
راهبرد فرهنگ
2008-3696
2008-3696
1398
12
45
درک مفهوم پژوهشگری از دیدگاه اعضای هیئت علمی
ناصر
شیربگی
سمیه
نعمتی
رسول
ساعدی
مطالعه حاضر مفهوم پژوهشگری را از دیدگاه استادان رشتههای مختلف موردبررسی قرارداد. به این منظور یک رویکرد ترکیبی متوالی اتخاذ گردید. بخش اول پژوهش با اهداف اکتشافی و بهکارگیری روش پدیدارنگاری و مصاحبه با 30 نفر از اعضای هیئت علمی که در رشتههای علمی مختلف تدریس و پژوهش میکردند انجام شد. به دنبال آن، بهمنظور تعمیم نتایج، پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ پیمایشی با نمونهای120 نفره از اعضای هیئت علمی ادامه یافت. ابزار مورد استفاده مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محققساخته بر اساس نتایج بخش کیفی بود. نتایج بخش کیفی گویای آن بود که پنج الگوی متفاوت از تجربه پژوهشگری استادان دانشگاهی میتوان احصا نمودکه عبارتاند از: تحقیق بهمثابه مسئولیت حرفهای، کار هنری، سفر به ناشناختهها، جورچین و داوری. پژوهشگران همچنین توانستند از دادههای بخش کمّی نیز پنج عامل را بهشرح ذیل استخراج نمایند که تقریباً با مفاهیم بخش کیفی معادل بودند: کشف حقیقت، گردآوری اطلاعات، حل مسئله، بازکاوی و برداشت نادرست از تحقیق. الگوها و عاملهای احصاءشده از مفهوم پژوهشگری در تحقیق حاضر شیوهای برای درک مشکلات یا عدم تکمیل دروس و دورههای پژوهشی بهدلیل عدم تناسب مفاهیم استاد و دانشجو فراهم میکند. ازآنجا که هر الگو، گونه مختلفی از جهتگیری را در ارتباط با فرآوردههای پژوهشی در بر دارد، چارچوب تحقیق حاضر ابزاری مفید در مباحث مربوط به بررسی عملکرد پژوهشی اعضای هیئت علمی فراهم میکند. اشارات کاربردی مطرحشده در پژوهش حاضر مبنایی را برای درک برخی پدیدههای مرتبط با پژوهش در نظام آموزش عالی ارائه میکند که تاکنون بهصورت کامل درک نشده است.
پژوهش
کاوشگری
استادان
رویکرد ترکیبی
2019
05
22
29
60
http://www.jsfc.ir/article_95594_86fe4444636515d9129198b15e0c7028.pdf
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
راهبرد فرهنگ
2008-3696
2008-3696
1398
12
45
پیگیری انواع نسبیگرایی در اندیشه حسین کچویان
علیرضا
حدادی
علم بومی و نسبت آن با علم دینی در چند دهه اخیر در کانون توجه اندیشمندان مسلمان بوده است. بنابر برخی خوانشها از علم بومی، دستیابی عقل به علم، کاملاً بومی و تاریخی است. این رویکرد معمولاً در زمره نسبیگرایی و تکثرگرایی معرفتی قرار گرفته و استفاده از آن در مباحث علم دینی، با مبانی معرفتشناختی اسلامی در تعارض دانسته میشود.اما باید توجه داشت برخلاف تلقّی رایج و عرفی که نسبیگرایی را مفهومی عام درنظر گرفته و ریشه آن را در شکاکیت سوفسطائیان میداند که مابعدتجددگرایان آن را در ساحتهای گوناگون بازتولید کردهاند، نسبیگرایی یک کل واحد نبوده و دارای انواع گوناگونی است.حسین کچویان یکی از اندیشمندانِ حوزه روششناسی علم انسانی ـ اسلامی است، که با تبیین ماهیت بالضروره تاریخی انسان، عقل و علوم انسانی را متکثر میداند. این توجه به بومی بودن ذاتی علوم انسانی، سبب اتهام نسبیگرایی مردود از طرف برخی جریانهای بدیل علم دینی گردیده است. نگارنده در این مقاله کوشیدهاند تا با دقت در ابعاد مسئله و تفکیک میان آنچه مشهور به نسبیگرایی است، با نسبیگرایی مردود و نسبیگرایی معقول و با تبیین دیدگاههای اجتماعی این متفکر مسلمان، خوانشی از دیدگاه وی را ارائه دهند که نظر ایشان در مورد علم بومی گرفتار ایرادات معرفتشناختی انواع نسبیگرایی مردود نشود.
معرفتشناسی
نسبیگرایی
علم بومی
تکثرگرایی تاریخی و فرهنگی
حسین کچویان
2019
05
22
61
95
http://www.jsfc.ir/article_95595_b4b1a4ae54685889d733c40300bddf26.pdf
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
راهبرد فرهنگ
2008-3696
2008-3696
1398
12
45
تأثیر بزهدیدگی سایبری و سنتی بر رفتارهای انحرافی دانشجویان
اکبر
علیوردینیا
ناهید
ریسمانچی
رایانهها اشکال مختلفی از جرایم را بهوجود میآورند که یکی از مصادیق آن مزاحمتهای سایبری است. در مقابل مزاحمتهای سایبری نوع دیگری از مزاحمت بهنام مزاحمت سنتی قرار دارد. افرادی که در معرض مزاحمت بهعنوان یک منبع فشار قرار میگیرند رفتارهای انحرافی مانند خودکشی و خودآزاری از خود نشان میدهند. هدف تحقیق حاضر بررسی بزهدیدگی (سایبری و سنتی) بهعنوان منبع فشار بر روی انحراف است. چهارچوب نظری تحقیق حاضر، نظریه فشار عمومی رابرت اگنیو میباشد. از دیدگاه اگنیو، یکی از منابع فشار، وجود محرک منفی است و بزهدیدگی (سایبری و سنتی) بهعنوان یکی از محرکهای منفی، مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها نیز پرسشنامه است. جمعیت تحقیق را کلیه دانشجویان مشغول بهتحصیل در دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 1395-1396تشکیل دادهاند، که در مجموع 400 نفر از آنها بهروش نمونهگیری تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان میدهد که بزهدیدگی (سایبری و سنتی) بر روی رفتار انحرافی بیرونی دانشجویان پسر تأثیر بیشتری دارد ولی بزهدیدگی (سایبری و سنتی) بیشتر بر رفتار انحرافی درونی دانشجویان دختر مؤثر است. همچنین از بین دو نوع بزهدیدگی سایبری و سنتی، تأثیر بزهدیدگی سایبری بر روی رفتار انحرافی دانشجویان بیش از تأثیر بزهدیدگی سنتی میباشد و حالات عاطفی منفی در دانشجویان تابعی مثبت از بزهدیدگی سایبری و سنتی است
بزهدیدگی سایبری
بزهدیدگی سنتی
نظریه فشار عمومی
انحراف
2019
05
22
97
130
http://www.jsfc.ir/article_95600_deacc7bc0f0282da52dc563f8f49986e.pdf
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
راهبرد فرهنگ
2008-3696
2008-3696
1398
12
45
طراحی نظام پایش اثرات صنایع خلاق ایران
مهدی
شاملی حاجیآبادی
مهرداد
مدهوشی
حسنعلی
آقاجانی
صنایع خلاق و فرهنگی یکی از سریعترین بخشهای رشدکننده در سطح جهانی است. پیشبینی میشود که این بخش در سالهای آینده نقش بیشتری را در اقتصاد دنیا بازی کند. رشد روزافزون این صنایع، علاوهبر نتایج اقتصادی، تأثیرات و پیامدهایی را بهدنبال خواهند داشت که به مراتب از نتایج اقتصادی در سطح بنگاه مهمتر است. تغییر هویت، تغییر سبک زندگی، رویکرد جامعه به استقلال ملی و مواردی از اینقبیل، از جمله اثرات صنایع خلاق میتواند باشد. بنابراین، نظام حاکمیتی باید با ایجاد سازوکاری به پایش پیامدها و اثرات صنایع خلاق بپردازد.این پژوهش با استفاده از روش نظریه دادهبنیاد و مصاحبه با خبرگان و بهکار بردن چارچوب استانداردشده سازمان همکاریها و توسعه اقتصادی به ارائه نظام پایش اثرات صنایع خلاق متناسب با نظام ارزشی ایران پرداخته است. سه مقوله اصلی شامل پایش اثرات سیاسی صنایع خلاق، اثرات صنایع خلاق بر توسعه ملی و اثرات هویتی صنایع خلاق و پانزده مفهوم محوری ذیل این سه مقوله، شناسایی شدند. در انتها نیز با استفاده از روش دلفی فازی، اعتبارسنجی یافتههای پژوهش، انجام گرفت.
صنایع خلاق
نظام اثرات
نظام پایش
نظریه دادهبنیاد
2019
05
22
131
152
http://www.jsfc.ir/article_95596_95b79abb2a76c06bf57c1f2a19555025.pdf
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
راهبرد فرهنگ
2008-3696
2008-3696
1398
12
45
واکاوی سازوکارهای توسعه بینالمللیسازی نظام آموزش عالی کشور
حامد
زمانیمنش
علیرضا
عصاره
غلامعلی
احمدی
امروزه بهواسطه جهانیشدن، رقابتپذیری بینالمللی، گسترش فنّاوری اطلاعات و... بینالمللیسازی آموزش عالی به جایگاه راهبردی در فعالیتهای دانشگاهها رسیده و با تأسی از این شرایط، کشورهای مختلف به توسعه این پدیده میپردازند تا بتوانند جایگاه، شهرت و منزلت علمی بیشتری در بین مردمان سایر ملل بهدست آورند. با توجه به این شرایط پژوهش حاضر با هدف واکاوی سازوکارهای توسعه بینالمللیسازی نظام آموزش عالی کشور با استفاده از روش پژوهش ترکیبی ـ اکتشافی انجام شده است. مشارکتکنندگان در بخش کیفی خبرگان دانشگاهی بودند که با روش نمونهگیری هدفمند و شبکهای انتخاب شدند و جامعه آماری در بخش کمّی اعضای هیئت علمی دانشگاههای دولتی شهر تهران بودند و نمونهای با حجم 301 نفر انتخاب و برای نمونهگیری از روش خوشهای چندمرحلهای استفاده شده است. عمدهترین یافتهها در بخش کیفی حکایت از آن داشت که همکاریهای علمی بینالمللی، فعالیتهای فوقبرنامه بینالمللی، راهبردهای سازمانی، راهبردهای حمایتی، توسعه منابع انسانی، بینالمللیسازی برنامههای درسی، فرصتهای بینالمللی، نظارت و ارزیابی و شرایط زمینهای، سازوکارهای شناساییشده برای توسعه بینالمللیسازی نظام آموزش عالی کشور است و در بخش کمّی همه متغیرهای شناساییشده دارای بار عاملی بالاتر از 0/7 بودند و این نشانگر آن بود که سازوکارهای شناساییشده از اعتبار لازم برای توسعه بینالمللیسازی نظام آموزش عالی کشور برخوردار است.
بینالمللیسازی
آموزش عالی
پژوهشی ترکیبی
2019
05
22
153
184
http://www.jsfc.ir/article_95593_9db14a14e355fe685a2e39928fab0240.pdf
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
راهبرد فرهنگ
2008-3696
2008-3696
1398
12
45
طراحی مدلی برای مطالعه تطبیقی سیاستهای فرهنگی ایران و استرالیا
فرشاد
رحمتی زنجانطلب
سید رضا
صالحی امیری
علیاکبر
رضایی
افسانه
زمانیمقدم
سیاست فرهنگی مقولهای است دارای اهمیت راهبردی و شامل اصول مکتوب و غیرمکتوبی است که برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار فرهنگی تدوین میشود. این پژوهش، با هدف مطالعه تطبیقی سیاستهای فرهنگی ایران و استرالیا انجام شده است. روش پژوهش توصیفی و مقایسهای ـ تحلیلی میباشد که در مرحله اول 6 مؤلفه و 24 شاخص سیاست فرهنگی از ادبیات و مبانی نظری استخراج و پس از مصاحبه با 5 نفر از اعضای «پانل دلفی» خبرگان فرهنگی ایرانی، روایی و پایایی مؤلفهها و شاخصهای فرهنگی تأیید و سپس مدل مفهومی براساس الگوی فرایندی کرافت و فورلانگ طراحی شده و اعتبارسنجی آن از روش لاوشه مورد تأیید قرار گرفته است. در مرحله دوم تشابه و تفاوت سیاستهای فرهنگی ایران و استرالیا با تعیین درجه عضویت نهایی هر یک از مؤلفهها و شاخصهای سیاست فرهنگی در مجموعههای فازی، با نظرسنجی از 5 خبره فرهنگی کشور ایران و 5 خبره فرهنگی کشور استرالیا با استفاده از نرمافزار «متلب» انجام شده است. یافتهها نشان میدهد که بین شاخصهای «اولویتگذاری مسائل فرهنگی»، «پذیرش سیاست فرهنگی» و «قانونی نمودن سیاست فرهنگی در مجلس و یا نهاد سیاستگذاری فرهنگی» تشابه ولی در سایر مؤلفهها و شاخصهای سیاست فرهنگی بین دو کشور تفاوت وجود دارد. میتوان نتیجه گرفت با توجه به بالاتر بودن درجات عضویت نهایی کشور استرالیا، میزان اهمیت دادن این کشور به فرایندهای دستورگذاری، شکلگیری، تصویب، اجرا، ارزیابی و بازخورد سیاست فرهنگی از ایران بیشتر و دیدگاه حاکم بر سیاستهای فرهنگی در استرالیا دیدگاهی گروهی و در ایران دیدگاهی سیاسی و نهادی است.
مؤلفهها و شاخصهای سیاست فرهنگی
روش لاوشه
درجه عضویت نهایی
تکنیک دلفی فازی
دیدگاه گروهی
دیدگاه سیاسی و نهادی
2019
05
22
187
222
http://www.jsfc.ir/article_95598_f67fda9814c82a7d786c8f60362ff78d.pdf